Kamera w ręku nauczyciela

Aby w pełni wykorzystać potencjał edukacyjny kryjący się w filmach, nauczyciele muszą zaangażować się nie tylko w nauczanie z wykorzystaniem wideo, ale i w tworzenie własnych zasobów edukacyjnych.
W Wielkiej Brytanii działa od dawna Telewizja Nauczycielska, czyli Teachers.tv, która jest doskonałym zbiorem filmowych narzędzi edukacyjnych zasilanym przez programy autorskie nauczycieli i uczniów. Amerykańscy nauczyciele przyczynili się oni do stworzenia edukacyjnej wersji YouTube, czyli TeacherTube.

http://nos.twnsnd.co, C0

W polskich szkołach wielu nauczycieli także wykorzystuje nagrania wideo do samorozwoju oraz rejestracji pracy z uczniami.
Oto kilka podpowiedzi, od czego można zacząć tworzenie nauczycielskich zasobów wideo:


1. Nagraj swoich uczniów podczas pierwszego dnia w szkole, zapytaj ich, jakie stawiają sobie cele na rozpoczynający się rok szkolny, czego chcą się nauczyć, jakie są ich oczekiwania? Filmuj swoje przemyślenia dotyczące konkretnego wydarzenia w szkole, a następnie opinie, relacje twoich uczniów. Możesz w ten sposób stworzyć unikalny newsletter, z którego ucieszą się rodzice, ale i uczniowie. Jest to oczywiście materiał, który sam z siebie nabierze wartości w następnych latach, ale może być również wykorzystany przez ciebie do ewaluacji  – do analizy zarówno sukcesów, jak i występujących trudności. Takie filmy można kręcić już z pierwszakami, jak pokazuje ten amerykański przykład:



 2. Zarejestruj efekty pracy uczniów, fotografując je lub skanując, np. prace plastyczne, ilustracje, komiksy, plakaty. Cyfryzacja tych prac ma wiele zastosowań – na podstawie rysunków można tworzyć pokazy slajdów lub filmiki, do których dzieci nagrywają narrację, tworząc własne e-książki. Plakaty z ciekawymi informacjami uczniowie mogą dostać na maila i dzięki temu wrócić do zawartych w nich treści później. Możesz tworzyć mini-galerię prac uczniów i publikować je na stronie szkoły lub klasowym blogu - jak robi to wiele placówek, np Szkoła Waldorfowska w Warszawie. To doskonała reklama szkoły w sieci! Na zebraniu z rodzicami możesz odtworzyć swoje nagrania lub pokazać zdjęcia albo pokazać pracę uczniów dyrektorowi czy nauczycielom. Uczniowie mogą korzystać z tych elektronicznych wersji swoich prac, tworząc własne e-portfolio, pomagasz im więc dokumentować proces ich rozwoju.

3. Sfilmuj (sfotografuj) fragment lekcji, szczególnie efektowne wystąpienia uczniów lub ich wysiłki w czasie pracy  itp. i roześlij filmik do rodziców, jak w tym przykładzie: Nasza praca nad projektem - Barbara Benisz:



Popularność filmów wideo pozwala na zasypywanie przepaści pomiędzy szkołą a domem rodzinnym uczniów, a jednocześnie jest dobrym sposobem podtrzymywania dobrych relacji z rodzicami. Oni chętnie obejrzą taką „pocztówkę” ze szkoły i dzięki temu będzie im łatwiej rozmawiać z dziećmi o tym, co się w niej wydarzyło. To samo warto robić podczas szkolnych wypraw, imprez czy uroczystości – z pewnością rodzice będą się cieszyć, że mogą choć w ten sposób uczestniczyć w życiu szkolnym dzieci.

4. Filmy ukazujące pracę projektową, badawczą, doświadczenia, mogą brać także udział w różnego rodzaju konkursach i festiwalach, jak ten uczniów z Gimnazjum w Sosnowcu:



Warto wyszukiwać takie propozycje i zachęcać uczniów do tworzenia filmów edukacyjnych z różnych dziedzin. Występowanie uczniów w roli nauczycieli to najlepsza forma zapamiętywania informacji. A wizualizacja doświadczeń jest wartością nie do przecenienia w naukach przyrodniczych.

5. Jeśli wprowadzasz jakąś innowację pedagogiczną, pracujesz z nowoczesnymi technologiami i chcesz pokazać rodzicom, dyrekcji lub innym nauczycielom, w jaki sposób to działa, sfilmuj fragment lekcji, uczniowskie ćwiczenia, opinie uczniów. Materiały te mogą służyć twoim podopiecznym do ewaluacji, samokontroli i rozwoju, a równocześnie interpretować innych nauczycieli w ich pracy. W ten sposób komunikuje się Jolanta Okuniewska, nauczycielka klas I-III z Olsztyna:



6. Możesz zamieścić na swojej stronie lub blogu krótkie wideo z podsumowaniem najważniejszych kwestii z danej lekcji i przekazać uczniom ich zadania domowe. Hitem może okazać się wcielenie się w awatara, którego można stworzyć np. w programie Voki, jak robi to nauczycielka niemieckiego Marta Florkiewicz-Borkowska na blogu Deutschfun. Przydatne okaże się to zwłaszcza dla nieobecnych uczniów lub tych z różnymi trudnościami w nauce, którzy potrzebują powtórki; może też zaciekawić nietypową formą i dzięki temu uczniowie nie zapomną, co mają przygotować na lekcje.

7. Coraz większą popularnością na zachodzie cieszy się model nauczania zwany odwróconą lekcją. Chodzi w nim o to, by uczniowie w domu zdobywali wiedzę teoretyczną dzięki różnego rodzaju materiałom, głównie wideo, a w klasie oddawali się ćwiczeniom, dyskusjom, pracy w grupie. Odwróconą lekcję promuje Khan Academy, której zbiory edukacyjnych filmów i ćwiczeń dostępne są także częściowo w języku polskim . Uczniowie w tym modelu nauki mogą wykazać się większą samodzielnością, zaznajamiać się z nowymi pojęciami we własnym tempie i według własnych potrzeb. Katarzyna Gorzędowska, nauczycielka matematyki, na swoim blogu NowoczesneNauczanie.pl przedstawia tutorial, jak tworzyć takie edukacyjne filmiki krok po kroku.


8. Skierowanie kamery na samego siebie i na uczniów w czasie trwania lekcji może przynieść nauczycielowi niezwykle cenną wiedzę na temat jego sposobu komunikowania się z uczniami, skuteczności zastosowanych metod pracy, efektywności własnej i uczniów. Spojrzenie na siebie krytycznie i uczenie się na zaobserwowanych błędach to droga do ciągłego rozwoju – uczniów, nauczyciela, a także studentów, którzy mogą podpatrywać doświadczonych pedagogów. Taki rozwiązanie zastosował na swoich lekcjach języka niemieckiego Aleksander Lubina, co opisuje w artykule Kamera wideo w klasie:  Kamera jest medium dyscyplinującym pracę moich uczniów oraz oczywiście także moją – wszystko widać… A co widać, to… to w zasadzie ułatwia rozmowy z rodzicami i kolegami, bo proces lekcyjny spełnia kryteria jawności, co w przypadku każdego społeczeństwa przyczynia się do wzmacniania demokracji. Na mocy porozumienia z Instytutem Filologii Germańskiej Uniwersytetu Opolskiego nagrania posłużą studentom i pracownikom tej uczelni przy przygotowaniach do pracy zawodowej.



9. Twórz archiwum. Proces nauczania jest na tyle istotny, że powinien być nagrany na wideo, dzielony z innymi i dobrze zarchiwizowany. Dzięki temu będziesz mógł wykorzystać te zasoby do prowadzenia zajęć w następnych latach. Publikuj swoje filmy i zdjęcia, posługując się narzędziami sieciowymi, jak kanał filmowy na YouTube czy Flickr.